Αν και διανύει την ένατη δεκαετία της ζωής του, παραμένει δυναμικός και πάντα μας αιφνιδιάζει ευχάριστα. Ο Σύνδεσμος Νεοφωκααίων είναι ένας από τους πιο ζωντανούς πολιτιστικούς πυρήνες της πόλης μας, ο οποίος στο ζωντανό του αρχείο του φυλάει την ιστορία του Χαϊδαρίου, αλλά και έναν ανεκτίμητο ιστορικό και πολιτιστικό θησαυρό από τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας. Ο Σύνδεσμος, που πλέον οδεύει προς τα εκατό χρόνια ζωής του του, την προηγούμενη Κυριακή, στην κατάμεστη αίθουσα του Δημαρχείου, έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα του.
Παπαγιώργης: «Αποκαλούσαν τους Μικρασιάτες, Τουρκόσπορους»
![]()
Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισε η γραμματέας του συλλόγου Ευαγγελία Καταρτζή. Τη βασιλόπιτα ευλόγησε ο πατήρ Γεώργιος Φραγκιαδάκης. Ο καταγόμενος από τους Κασσάνους Ηρακλείου ιερωμένος, μετέφερε τις εμπειρίες που έζησε στα παιδικά του χρόνια, όταν στο διπλανό τους χωριό την Αυλή, ζούσαν μόνο πρόσφυγες από τη Μικρασία. Ο δάσκαλος του χωριού έριχνε «δηλητήριο» στα μικρά παιδιά, αποκαλώντας τα προσφυγόπουλα «Τουρκόσπορους» και υποστήριζε πως πάσχουν από ένα σωρό ασθένειες. Ο Παπαγιώργης είπε πως από τα παιδικά του χρόνια δεν μπορούσε να δεχτεί αυτές τις διακρίσεις, σε βάρος παιδιών. Δεχόταν επικρίσεις από τους συγγενείς του, γιατί συναναστρεφόταν με τα προσφυγόπουλα. Αργότερα όταν έγινε ιερέας, τοποθετήθηκε στην Παναγίτσα Χαϊδαρίου. Με χαρά από την πρώτη στιγμή εντάχθηκε και ήταν πάντα δίπλα στο γειτονικό προς την ενορία του σύλλογο. Μια ενορία στην οποία υπηρετεί εδώ και 47 χρόνια. Τη στιγμή εκείνη ο Παπαγιώργης τους αφιέρωσε την εξής μαντινάδα:
Αγάπησα τους Φωκιανούς
Από τα πρώτα χρόνια
Ελπίζω η αγάπη τους
Να διαρκέσει αιώνια.
Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με τη Γυναικεία Χορωδία του συλλόγου, υπό τη διεύθυνση της νεαρής μουσικοδιδασκάλου Αγγελικής Χρονάκη. Ερμήνευσαν τα Φωκιανά Κάλαντα και μια σειρά παραδοσιακά τραγούδια από τις Αλησμόνητες Πατρίδες.
Μιχάλης Σελέκος: «Ξαναζούμε την ίδια ιστορία»
Στο χαιρετισμό του ο δήμαρχος Μιχάλης Σελέκος εξέφρασε τη συγκίνησή του για την προηγούμενη αναφορά που έκανε ο κρητικός ιερέας. Για τη σκληρή (πολλές φορές και υποτιμητική) στάση που κράτησε μια μερίδα Ελλήνων απέναντι στους πρόσφυγες, που ήρθαν καταδιωγμένοι από τη Μικρά Ασία. Άνθρωποι που δεν είχαν επιλέξει αυτό το δρόμο, αλλά αναγκάστηκαν να περάσουν στη χώρα μας με ό,τι μέσο έβρισκαν για να σωθούν. Σήμερα ξαναζούμε ένα νέο προσφυγικό ζήτημα, εξαιτίας κάποιων πολέμων.
Στο σημείο αυτό συνεχάρη όλους τους Χαΐδαριώτες, αλλά και τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, που, όπως είπε, δεν χαρακτηρίζονται από φαινόμενα μίσους που κάποιοι θέλουν να αναδείξουν. Αντίθετα έχουν ανοίξει την αγκαλιά τους και δέχονται με αγάπη και φιλοξενία τους πρόσφυγες. Σήμερα στον Σκαραμαγκά φιλοξενούνται 3.500 ψυχές, που ο χαϊδαριώτικος λαός τις έχει αγκαλιάσει.
Σύμφωνα πάντα με τον κ. Σελέκο, σε πείσμα όλων όσων πίστευαν πως θα υπήρχαν αντιδράσεις, τρία σχολεία της πόλης μας θα υποδεχτούν ως νέους μαθητές 120 προσφυγόπουλα, κάτι για το οποίο είναι σύμφωνοι και οι Σύλλογοι Γονέων.
Δημήτρης Μαραβέλιας: « Αγωνίστηκαν και αναπτύχθηκαν σε μια νέα πατρίδα»
Ο τέως δήμαρχος Δημήτρης Μαραβέλιας, μετά τις καθιερωμένες ευχές, ευχαρίστησε τα μέλη του συλλόγου για ό,τι έχουν προσφέρει στην πόλη μας και συνολικά στην πατρίδα μας. Στα 90 χρόνια της παρουσίας τους κρατάνε τη μνήμη ζωντανή. Αγωνίστηκαν σε μια νέα πατρίδα σε μια καινούρια γη, μεταφέροντας ζωντανά τις αξίες τους, τις αρχές τους, την πίστη τους για τη θρησκεία μας, την αγάπη τους για την πατρίδα μας. Αναπτύχθηκαν μέσα από συνθήκες αλληλεγγύης, σεβασμού προς το συνάνθρωπο και ευγενούς άμιλλας. Αυτό το έχουν περάσει και στα σημερινά χώματα στην πόλη μας, το Χαϊδάρι. Μια πόλη φιλόξενη, αλληλέγγυα, μια πόλη αγάπης προς το συνάνθρωπό της, κάτι για το οποίο έχουμε όλοι την ευθύνη να τη διατηρήσουμε, κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που ζούμε.
Ανδρέας Μποζίκας: «Η πόλη μας βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πρόκληση»
Ο Ανδρέας Μποζίκας ευχήθηκε το νέο έτος, παρά την κόντρα των καιρών, να είναι τουλάχιστον λίγο καλύτερο από το προηγούμενο. Όπως ανέφερε οι Νεοφωκαείς και οι Τσακμακλιώτες εγκαταστάθηκαν στο Χαϊδάρι το 1924 και δύο χρόνια μετά ίδρυσαν το σύλλογο τους. Κάτι που αποδεικνύει την οξυδέρκεια που είχαν και την ανάγκη για συλλογικότητα. Σήμερα η πόλη μας βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πρόκληση. Σε μια νέα προσφυγιά, που δημιούργησαν οι κυβερνήσεις του δυτικού κόσμου. Ο ίδιος αισθάνθηκε υπερήφανος για τη Μικρασιατική του καταγωγή και πολύ περισσότερο για όλους τους συνδημότες μας που καλωσόρισαν τα σημερινά προσφυγόπουλα. Το κομμάτι που έκοψε το αφιέρωσε στη μνήμη των προγόνων τους.
Βαγγέλης Ντηνιακός: «Να τον πλαισιώσει η νεολαία»
Ο Βαγγέλης Ντηνιακός ανέφερε πως ο σύλλογος συναντάται με την ιστορία του Χαϊδαρίου. Συνέβαλε ιδιαίτερα στην εξέλιξη της πόλης, στα δύσκολα χρόνια, σε άλλες δεκαετίες. Ο ίδιος αισθάνθηκε με τη σειρά του περήφανος που είναι μέλος αυτής της οικογένειας. Κλείνοντας, απεύθυνε κάλεσμα στη νεολαία των Φωκιανών της πόλης μας να πλαισιώσει τον Σύνδεσμο, έτσι ώστε να βάλουν τον εξής στόχο: Στα 100 χρόνια εορτασμού του συλλόγου να είναι όλοι εκεί, με ακόμα περισσότερα μέλη.
Θοδωρής Σπηλιόπουλος: «Συγχαρητήρια στον κ. Βελέντζα»
Ο Θοδωρής Σπηλιόπουλος τόνισε πως το «Βραβείο Ήθους» το έχει κερδίσει συνολικά το Δημοτικό Συμβούλιο με επικεφαλής το δήμαρχο, για την αλληλέγγυα πράξη που έδειξαν από την αρχή απέναντι στους πρόσφυγες, στο Σκαραμαγκά. Στο σημείο εκείνο συνεχάρη τον πρόεδρο του συλλόγου Γιάννη Βελέντζα, ο οποίος σε σχετική ερώτηση που του έθεσε στο παρελθόν το «Χαϊδάρι Σήμερα» έδωσε την εξής λιτή απάντηση: «Μα εμείς που ζήσαμε την προσφυγιά, δεν θα κάνουμε το αυτονόητο;». Για το λόγο αυτό αφιέρωσε το κομμάτι του στον κ. Βελέντζα.
![]()
Ηρακλής Δρούλιας: «Να προσπαθήσουμε όλοι μας να γίνουμε καλύτεροι»
Ο Ηρακλής Δρούλιας ευχήθηκε όλοι μας να διδασκόμαστε από τα λάθη του παρελθόντος και ο καθένας μας στο μικρόκοσμό του να προσπαθήσει να γίνεται καλύτερος.
Έτσι τα πράγματα θα πάνε καλά τόσο στην πόλη μας όσο και στη χώρα μας. Ευχήθηκε να δυναμώσει περισσότερο ο σύλλογος, στην πορεία του προς τα 100 χρόνια.
Φώτης Θεοδωρακόπουλος: «Διδασκόμαστε»
Ο Φώτης Θεοδωρακόπουλος ευχαρίστησε το σύλλογο για τα 90 χρόνια παρουσίας του, μιας παρουσίας από την οποία μαθαίνουν οι νεότεροι. Ευχήθηκε σε όλους υγεία.
Το κομμάτι του το αφιέρωσε σε όλα τα παιδιά της πόλης μας.
Κώστας Ασπρογέρακας: «Στη μνήμη του Μπάμπη Γκολέ»
Ο Κώστας Ασπρογέρακας ξεκίνησε λέγοντας πως είχε την τύχη να γεννηθεί στην πόλη μας και να πάει σχολείο στο "Πέτρινο". Όλες οι παιδικές του μνήμες από την καθημερινότητα των Νεοφωκααίων «παντρεύτηκαν» με την κεφαλλονίτικη καταγωγή του. Το κομμάτι του το αφιέρωσε στη μνήμη του συμπατριώτη τους και αξέχαστου ερμηνευτή Μπάμπη Γκολέ, που συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από το θάνατο του. «Για να του γλυκαίνει τη ψυχή εκεί που βρίσκεται», είπε αναπολώντας τον φίλο του καλλιτέχνη.
Κώστας Φουρλής: «Κι απ'το θάνατο ακόμα, πιο πικρή είσαι προσφυγιά»
Ο Κώστας Φουρλής υποστήριξε πως η σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία γράφεται και με το Χαϊδάρι. Μια πόλη που ανάμεσα στους πρώτους της κατοίκους ήταν οι ξεριζωμένοι από τις εστίες του, Νεοφωκαείς.
Στο σημείο εκείνο θυμήθηκε κάποιους στίχους του αείμνηστου στιχουργού Πυθαγόρα που έλεγαν: «Κι απ'το θάνατο ακόμα, πιο πικρή είσαι προσφυγιά». Εκείνοι ήταν που έβαλαν το πρώτο τους λιθάρι στην πόλη μας, που όλοι αγαπάμε και αισθανόμαστε υπερήφανοι για αυτή. Αφιέρωσε το κομμάτι του στη συνέχεια αυτού του συλλόγου.
Χαιρετισμούς απεύθυναν δια του μικροφώνου δημοτικοί σύμβουλοι και πρόεδροι εθνικοτοπικών συλλόγων. Επίσης χαιρετιστήριο μήνυμα έστειλε ο συγγραφέας Παρασκευάς Συριανόγλου.
Γιάννης Βελέντζας: «Η ξενοφοβία δεν ταιριάζει στους Έλληνες»
Με τη σειρά του ο πρόεδρος του συλλόγου Γιάννης Βελέντζας, αφού έδωσε τις ευχές του, με αφορμή τη προσεχή έναρξη των σχολείων για τα προσφυγόπουλα, είπε χαρακτηριστικά: «Εμείς οι Έλληνες, είμαστε αισθηματίες. Γιατί λοιπόν να τσακωνόμαστε και να μη θέλουμε να δεχτούμε τα παιδιά των προσφύγων στα σχολεία μας; Είναι κάτι που δεν ταιριάζει στους Έλληνες». Για το λόγο αυτό αφιέρωσε το κομμάτι του σε όλα τα προσφυγόπουλα και ιδιαίτερα της πόλης μας, για τα οποία πιστεύει πως ο Δήμος μας κάνει πολύ καλή δουλειά.
Αφιερωμένο
Η κ. Καταρτζή με την ευκαιρία των 90ωνγενεθλίων του συλλόγου, αφιέρωσε το παρακάτω ποίημα:
Χρόνια Πολλά στο σύνδεσμο
Όλοι ας ευχηθούμε
Κοντά του να βρισκόμαστε
Χαρούμενοι να ζούμε
Όλες και όλους μας χωρά
Μες τη ζεστή αγκαλιά του
Σα την κυψέλη που φιλάει
Μελίσσι στα παιδιά του.
Μέσα από πλήθη θύμησές
Παλιές φωτογραφίες
Από τις ρίζες της φυλής
Της Ιωνίας μνήμες.
Θα μαστε πάντα δίπλα του
Και εμείς και τα παιδιά μας
Να χαίρονται από ψηλά
Μαζί τα γονικά μας.
Κυριάκος Ντηνιακός: «Οι αναμνήσεις ξαναγυρίζουνε»
Ο πρώην δήμαρχος Κυριάκος Ντηνιακός αφηγήθηκε γνωστές και λιγότερο γνωστές στιγμές από την πολύχρονη παρουσία του συλλόγου. Να σημειώσουμε πως η πρώτη ανάμιξη του κ. Ντηνιακού με τα κοινά ήταν, όταν στα νεανικά του χρόνια εκλέχτηκε γραμματέας στο διοικητικό συμβούλιο. Μάλιστα ο αείμνηστος πατέρας του, Ευάγγελος Ντηνιακός, διατέλεσε κάποιο διάστημα πρόεδρος στο ίδιο σωματείο. Ο κ. Ντηνιακός θυμήθηκε τα έθιμα που τηρούσαν κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου, τις διηγήσεις που άκουσε από κάποιους μεγαλύτερους του, αλλά και τα παρατσούκλια κάποιων συμπατριωτών του, μέσα στο χρόνο.
Δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τον Παπαγιώργη, που κατάφερε να μετατρέψει τη «δική τους» ενορία σε «Μητροπολιτικό» Ναό της πόλης μας. Το κομμάτι του το αφιέρωσε στον ταμία του συλλόγου, Φώτη Βουρλιώτη, που με χιούμορ τον χαρακτήρισε «μόνιμο χορηγό» τους.
Στον πρώην δήμαρχο απονεμήθηκε συμβολικά ένα αναμνηστικό δώρο, που απεικονίζει την Πεντηκόντορο.
Ταξίδι στο χρόνο
Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου Ευαγγελία Καταρτζή, Νίκος Παναγιωτάτος και Ελένη Σαρρή με αφηγηματικό τρόπο μας ταξίδεψαν στη μακρόχρονη ιστορία και παρουσία του συλλόγου.
Από την πρώτη συνεδρίαση του, στις 12 Δεκεμβρίου 1926, έως σήμερα. Σε περίοπτη θέση ήταν αναρτημένη και η πρώτη του σημαία. Σε γιγαντοοθόνη προβλήθηκε σπάνιο ασπρόμαυρο και έγχρωμο φωτογραφικό υλικό. Εκτενής αναφορά έγινε σε όλους τους διατελέσαντες προέδρους, από την ίδρυση του έως σήμερα
![]()
Στη συνέχεια ο ερασιτέχνης ηθοποιός Κώστας Χατζηγεωργίου μέσα από ένα θεατρικό μονόλογο υποδύθηκε έναν Τσακμακλιώτη που αναπολεί το πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου και άλλα έθιμα στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Η βραδιά έκλεισε (με τι άλλο;), με παραδοσιακούς χορούς από τη Μικρά Ασία.
Με ευγενικές χορηγίες
Στο τέλος της εκδήλωσης κληρώθηκαν τρία δώρα. Επρόκειτο για έναν χρυσό σταυρό και μια καρφίτσα με το περιστέρι της Ειρήνης, προσφορά του συλλόγου. Άλλο ένα καλαίσθητο δώρο προσέφερε ευγενικά το κατάστημα κοσμημάτων του κ. Κώστα Βουρλιώτη. Σε όλους τους παρευρισκόμενους προσφέρθηκαν βασιλόπιτα, αναψυκτικά και γλυκά. Παράλληλα διανεμήθηκε το νέο τεύχος της εφημερίδας «Φωκιανά Νέα», που εκδίδουν σε ετήσια βάση.
Γιώργος Παπαπαναγιώτου
