Η αντιπαράθεση για το νομικό καθεστώς προστασίας των περιαστικών όγκων Ποικίλου - Αιγάλεω, που έχει ξεκινήσει στην ιστοσελίδα μας με παρεμβάσεις υψηλού επιστημονικού επιπέδου, συνεχίζεται με πληθώρα εκατέρωθεν ισχυρών επιχειρημάτων. Μετά τους Τάσο Λύτρα και Κίμωνα Φουντούλη, τη σκυτάλη παίρνει ο Στέλιος Σούλιος, Οικονομολόγος – Δασοπόνος MSc.
Με επιστολή του επισημαίνει ότι γεννώνται φόβοι πως οι προτάσεις για νέο νομικό καθεστώς προστασίας θα αποδυναμώσει το σημερινό προστατευτικό καθεστώς του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής μας.
Η επιστολή του κ. Σούλιου:
Αγαπητό Χαϊδάρι Σήμερα
Πέραν του ύφους με το οποίο εκφράζεται η αντιπαράθεση του κ. Τάσου Λύτρα για τα θέματα που αφορούν την προστασία των ορεινών όγκων της περιοχής μας (όρη Αιγάλεω – Ποικίλο), είναι σαφής η θέση του, ότι το μη προστατευόμενο κατά την άποψή του δασικό οικοσύστημά τους αναμένει στωικά την προστασία του από τον χωροταξικό σχεδιασμό του «νέου» (2014) Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (Ν. 4277/14). Παρόμοιος προβληματισμός είναι απαράδεκτο να παίρνει τη μορφή προσωπικής αντιπαράθεσης.
Για τις παγίδες που κρύβουν τέτοιες απόψεις παραθέτω αυτούσιο το παρακάτω κείμενο, που αποτελεί κορυφαία στιγμή του επιτυχημένου αγώνα Νομικών του Περιβάλλοντος και μάλιστα στην υψηλότερη βαθμίδα της Ελληνικής Πολιτείας (Σ.τ.Ε.), κατά της προσπάθειας τροποποίησης του θεμελιώδους για την προστασία του περιβάλλοντος Άρθρου 24 του Συντάγματος.
«Επελέγη, λοιπόν, η οδός της καταστροφής του δάσους διά της δήθεν μείζονος προστασίας του (έτσι τουλάχιστον προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τις κυβερνητικές προτάσεις). Πώς γίνεται αυτό; Με την υπαγωγή του δάσους στον χωροταξικό σχεδιασμό».
Πρόκειται βέβαια για χονδροειδές τέχνασμα, που δεν ξεγελά κανέναν. Γιατί είναι γνωστό σε νομικούς και μη, ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός, δηλ. ο καθορισμός των επιτρεπομένων κατά χώρο και χρόνο χρήσεων γης, ξεκινά από εκεί που τελειώνουν τα απολύτως προστατευτέα οικοσυστήματα, εκείνα δηλ. των οποίων τη χρήση καθορίζει ευθέως το ίδιο το Σύνταγμα. Και αυτά είναι κατ’ εξοχήν τα δασικά οικοσυστήματα, ως προς τα οποία το Σύνταγμα παρέχει πλήρη ρύθμιση.
Πώς οριοθετούνται τα συστήματα αυτά, θα μας τα πει το δασολόγιο».
Μαρία Καραμανώφ, Σύμβουλος Επικρατείας,
Μέλος Δ.Σ. του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Και περαιτέρω στο μνημειώδες κείμενο της Συμβούλου Επικρατείας.
«Από το πάγιο και συνεπές αυτό καθεστώς προστασίας, στο οποίο οφείλουμε την επιβίωση του δασικού πλούτου της χώρας εν μέσω γενικής, κατά τα άλλα, καταστροφής του περιβάλλοντος, επιχειρεί να εξέλθει για μια ακόμη φορά η Ελληνική Πολιτεία. Αυτό δε θα ήταν κάτι το νέο, αφού το βιώσαμε μόλις πριν 5 χρόνια, με άδοξο τέλος για τους εμπνευστές του, δεδομένου ότι η απόπειρα κατέληξε στην ενίσχυση της προστασίας με την ενσωμάτωση του επιστημονικού ορισμού του δάσους στο Σύνταγμα».
«Η παγία θέση του έλληνα νομοθέτη, την οποία έχουν υιοθετήσει ανέκαθεν όλοι οι δασικοί κώδικες, είναι ότι επιτρεπτή χρήση του δάσους είναι μόνον η κατά τον προορισμό του, δηλ. να υπάρχει και να λειτουργεί ως δασικό οικοσύστημα.
Η δασική επιστήμη δεν κάνει διάκριση μεταξύ δασών και δασικών εκτάσεων, αλλά ομιλεί περί δασικών οικοσυστημάτων, τα οποία έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τη ρύθμιση της οικολογικής ισορροπίας των στοιχείων του περιβάλλοντος, δηλ. νερού, εδάφους και αέρος».
Είναι λοιπόν προφανές και πανθομολογούμενο από τους ανθρώπους που έδωσαν και κέρδισαν καίριες μάχες για την προστασία του περιβάλλοντος της χώρας ότι το δασικό οικοσύστημα του Ποικίλου όρους δεν διασώθηκε από κάποια πολεοδομική ή χωροταξική νομοθεσία. Τα κύρια εργαλεία για τη διάσωσή του «εν μέσω γενικής, κατά τα άλλα καταστροφής του περιβάλλοντος» ήταν και εξακολουθούν ευτυχώς να είναι το άρθρο 24 του συντάγματος (συμπεριλαμβανόμενου του παραρτήματος με τον ορισμό των δασικών οικοσυστημάτων) και η κατ’ επιταγή του ακολουθήσαντες νόμοι (ν. 998/79, ν. 3208/2003, κ. ά.).
Όσο για τον Ν. 4277/14 από την σκληρή κριτική που υπέστη από σοβαρούς επιστήμονες αλλά και φορείς και μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, θα θυμίσω μερικά σημεία με πρώτο αυτό της εισήγησης κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης του σχετικού νομοσχεδίου, της τ. Καθηγήτριας της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π. Ελένης Πορτάλιου: ««Η εκπόνηση ενός Ρυθμιστικού Σχεδίου που θα προδιαγράφει το όραμα της συνεκτικής πόλης, της προστασίας της φύσης και του περιβάλλοντος, της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, της ισόρροπης ανάπτυξης/αποανάπτυξης, της αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου, της ισότιμης πρόσβασης στα δημόσια αγαθά και της διασφάλισης σε όλους/ες του δικαιώματος στην κατοικία και τις κοινωνικές υποδομές, ισοδυναμεί στις σημερινές συνθήκες με τον τετραγωνισμό του κύκλου».
«Παρά τις προσπάθειες των συντακτών του να στηρίξουν τις παραπάνω βασικές αρχές, το ΡΣΑ/Α 2021 (Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας/Αττικής), το οποίο θα αντικαθιστούσε το ΡΣΑ 1985 επί υπουργίας Αντώνη Τρίτση, έπασχε στο δια ταύτα και κυρίως είχε υπονομευτεί ήδη με απορρυθμίσεις της χωρικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας που επιβλήθηκαν σταδιακά στην εποχή των μνημονιακών κυβερνήσεων (Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό, fast track περιβαλλοντική εκποίηση, ασύδοτη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, πετρελαιοκίνηση οχημάτων σε Αθήνα - Πειραιά, αλλαγή χρήσης σε δάση και δασικές εκτάσεις σε ποσοστό 20% για κατασκευή αθλητικών και τουριστικών εγκαταστάσεων, πάγωμα αναδασώσεων, επαναλειτουργία λατομείων, δυνατότητα διόρθωσης του πρώτου κυρωμένου δασικού χάρτη, απεμπόληση κυριότητας δημοσίου σε χορτολιβαδικές εκτάσεις, εγκατάσταση ελαιοτριβείων σε δάση, ανάπτυξη ΑΠΕ σε οποιαδήποτε θαλάσσια έκταση, προσθήκη νέων χρήσεων σε εκτός σχεδίου περιοχές, κ.λπ.)».
Το ΡΣΑ/Α 2021 του 2011, επειδή προσπάθησε να διατηρήσει, έστω αποσπασματικά, αρχές και ρυθμίσεις της εποχής της διαβούλευσης, του δημοσίου συμφέροντος, της προστασίας του περιβάλλοντος και της εξισορρόπησης των χωρικών κοινωνικών ανισοτήτων, αποσύρθηκε οριστικά και το 2014 ήρθε προς συζήτηση στη βουλή ένα κακέκτυπό του, για το οποίο δόθηκε χρόνος διαβούλευσης μόλις μίας εβδομάδας και έγινε τελικά ο υπ’ αριθ. 4277 νόμος του κράτους», καθώς και της Θεανώς Φωτίου κατά την συζήτηση στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής:
«Αυτό, ιδιαιτέρως το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, είναι αποτέλεσμα παραμορφώσεων, κυρίως των επεξεργασιών του πρώτου. Στην πραγματικότητα κυρώνει τις αναλύσεις και τις εκτιμήσεις για τα προβλήματα, που έφερε η κρίση και οι πολιτικές του χρέους στην Ελλάδα, στον τομέα της αστικής ανάπτυξης. Αναθέτει, αποκλειστικά στην αγορά, να ελέγξει την ανάκαμψη του τομέα της παραγωγής του χώρου. Αυτό, το κάνει με την απομείωση του θεσμικού ρόλου, δηλαδή μεταφέρει μεγάλο μέρος των πολιτικών, των στόχων και των μέτρων, από το Σώμα του νόμου στο Παράρτημα, το οποίο τροποποιείται με Κ.Υ.Α. και όχι με προεδρικά διατάγματα, που εφεσιβάλλονται ως προς τη συνταγματικότητα τους».
«Άρα, πετάμε στον κάλαθο των αχρήστων τον κύριο ρόλο του Ρ.Σ.Α. και του Ρ.Σ.Θ., δηλαδή την ασφάλεια δικαίου. Αυτός είναι ο κυρίαρχος ρόλος των ρυθμιστικών σχεδίων, η ασφάλεια δικαίου».
Σε αυτό λοιπόν το κακέκτυπο εναποθέτουμε της ελπίδες μας για καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος κύριε Λύτρα ;
Οι φόβοι επομένως ότι αυτά που προτείνετε θα μειώσουν το σημερινό προστατευτικό καθεστώς του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής μας είναι σοβαροί και προέρχονται από βαθειά ανάλυση της διαχρονικής εξέλιξης της σχετικής νομοθεσίας αλλά και των εργαλείων που τελικά βοήθησαν να διασωθεί ότι έχει διασωθεί μέχρι σήμερα.
Κλείνοντας θα παραθέσω μερικά σημαντικά στοιχεία που ελπίζω να σας βοηθήσουν στον επαναπροσδιορισμό των απόψεών σας:
- Τα άρθρα του Ν. 1650/86 που επικαλείσθε στην πρότασή σας έχουν αντικατασταθεί από τον Ν. 3937/2011.
Ο τελευταίος δέχθηκε επίσης ομοβροντία δυσμενών κριτικών από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Ελλάδα με τον πυρήνα της κριτικής να αποτελεί το σκεπτικό του ότι μειώνει το επίπεδο της προστασίας του περιβάλλοντος στην χώρα μας. Παρατίθεται παρακάτω τμήμα των απόψεων του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων (Ε.Κ.Β.Υ.) «Ειδικά για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, το νομοσχέδιο εισάγει ρυθμίσεις που η υφιστάμενη νομοθεσία ήδη επιβάλλει για το σύνολο της επικράτειας και όχι μόνο για τις περιοχές του δικτύου (π.χ. οι διατάξεις για την αλιεία, τις απαγορεύσεις στις Ποσειδώνιες και τις κορραλιογενείς εκτάσεις, για την πολλαπλή συμμόρφωση) για τις οποίες το νομοσχέδιο προβλέπει εφαρμογή στις περιοχές του δικτύου μόνο. Μάλιστα, επισημαίνεται ότι πολλές από τις ρυθμίσεις του παρόντος (π.χ. για τη γεωργία, την αλιεία) υπάρχουν στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο με πιο σαφείς, συγκεκριμένες και ειδικές διατάξεις, άμεσα εφαρμοστέες από ότι στο παρόν νομοσχέδιο.»
Και επίσης: «Προστασία ενδημικής βιοποικιλότητας.
Γενικά.
Στην υφιστάμενη ελληνική νομοθεσία, υπάρχουν ρυθμίσεις σχετικά με το θέμα που πραγματεύονται οι παράγραφοι 1, 2 και 3. Ενδεικτικά αναφέρονται το ΠΔ 67/81, το άρθρο 15 της ΚΥΑ 33318/3028/1998 που ενσωματώνει την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, καθώς πολλά είδη Κοινοτικού ενδιαφέροντος είναι και ενδημικά (κυρίως φυτά), ο νόμος για τη CITES, που περιέχουν λεπτομερείς διατάξεις επί του θέματος. Όταν υπάρχουν ήδη πολύ συγκεκριμένες διατάξεις από το υφιστάμενο εθνικό πλαίσιο για το θέμα, θα πρέπει στο παρόν νομοσχέδιο να διασαφηνισθεί τι διατηρείται από τις άλλες διατάξεις, τι τροποποιείται και τι τελικά ισχύει, ώστε οι τρεις παράγραφοι να έχουν εφαρμογή στην πράξη.»
- Για την διαφώτιση των αναγνωστών αλλά και των ενδιαφερομένων παρακαλούμε να μας γνωρίσετε με ποια πράξη της Διοίκησης έχουν αποχαρακτηρισθεί τα 4.000 στρέμματα τα οποία αναφέρετε στην περιοχή της Πετρούπολης.
- Επίσης με ποια πράξη ομοίως μειώθηκε στο ήμισυ η επιφάνεια του Μονίμου Καταφυγίου Άγριας Ζωής Αιγάλεω – Ποικίλου Όρους.
- Παρακαλώ να ενημερωθείτε για τον πολύ πρόσφατο Ν. 4447/16 όπου θα διαπιστώσετε ότι η χώρα διαθέτει νέα νομοθεσία για τον χωρικό σχεδιασμό και την βιώσιμη ανάπτυξη και ιδιαίτερα προσέξτε το κάτωθι άρθρο:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ. Άρθρο 7. Τοπικά Χωρικά Σχέδια
γ) Περιοχές Προστασίας:
ββ) Στις περιοχές αυτές εντάσσονται και εκτάσεις που υπάγονται σε ειδικά νομικά καθεστώτα προστασίας, όπως είναι ιδίως χώροι αρχαιολογικού ή ιστορικού ενδιαφέροντος, δάση και δασικές εκτάσεις, αιγιαλός και παραλία, ποταμοί-λίμνες-ρέματα, καθώς και οι περιοχές υπαγόμενες στο εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών του ν. 3937/2011 (Α’ 60), οι οποίες διέπονται, όσον αφορά τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης, από τα ειδικά καθεστώτα προστασίας τους. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται και οι περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (Α’ 200), ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ
- Ιδιωτικοποίηση μέσω ΜΚΟ στα βουνά μας;
- Γιατί πρέπει να προχωρήσει η διαδικασία έκδοσης Π.Δ. περιβαλλοντικής προστασίας του όρους Αιγάλεω;
- "Γιατί αναζητούνται νέες περιβαλλοντικές διατάξεις στο Ποικίλο, ενώ υπάρχουν ισχυρές;"
- "Προστασία τώρα σε Ποικίλο - Αιγάλεω - λ. Κουμουνδούρου"
